1. Er is binnen de Europese Unie nog steeds voldoende politieke wil om Griekenland er bij te houden.

   Ondanks het feit dat het Griekse onderhandelingsteam de afgelopen maanden iedereen flink tegen de haren in heeft gestreken, geloven de huidige Europese leiders nog steeds in de voortzetting en versterking van de eurozone als geheel. Daarnaast zijn de mogelijke gevolgen voor de eurozone of Europese Unie van een ‘Grexit’ volkomen onduidelijk en spelen intussen ook geopolitieke overwegingen een rol. Weinig Europese politici willen de Grieken in de armen van Rusland drijven.

2. De nieuwe linkse regering van premier Alexis Tsipras komt onder een steeds grotere druk te staan en kiest mogelijk eieren voor zijn geld.

   De EU kreeg bij het aantreden van Tsipras begin dit jaar te maken met onervaren onderhandelaars die, onder aanvoering van minister van Financën Yanis Varoufakis, de aanvallende retoriek niet schuwden. Inmiddels blijkt de nieuwe Griekse aanpak alleen maar wrevel op te roepen bij andere Europese landen, lijkt de vooruitgang die de Griekse economie vorig jaar nog heeft geboekt teniet gedaan en raakt het geld in Athene intussen gewoon op.
   Volgens de jongste berichten uit Brussel worden de Griekse voorstellen voor de hervormingen die moeten worden doorgevoerd in ruil voor de uitbetaling van de resterende lening steeds concreter. Tsipras bouwde eind april zijn onderhandelingsteam met de EU ook om en gaf Varoufakis een minder prominente rol.

3. Een ‘Grexit’ gebeurt niet van de ene dag op de andere.

   Zelfs als de Grieken een afbetaling van hun schulden missen, bijvoorbeeld op 12 mei aan het IMF, houdt dit nog niet automatisch in dat het land uit de eurozone treedt. Het IMF heeft een maand de tijd om het land dan failliet te verklaren. Intussen hebben alle partijen nog ruimte om bij zinnen te komen en alsnog een compromis te sluiten. Het proces van een ‘Grexit’ is langgerekt en wordt pas bijna onomkeerbaar als Griekenland een eigen (overgangs)munt heeft ingevoerd.

4. De financiële markten bleven de afgelopen maanden kalm onder de Griekse perikelen.

   De aanname is dat er de afgelopen jaren zo veel waarborgen in de Europese Unie zijn ingebouwd, dat het ‘besmettingsgevaar’ inmiddels klein is. Dat betekent dat als Griekenland de eurozone toch verlaat, dit niet automatisch zou betekenen dat er financiële chaos ontstaat in andere economisch zwakkere Europese landen, zoals Italië en Portugal, waar de groei nu juist begint aan te trekken.
   Maar een garantie is er niet en niemand in de EU wil de werking van de stootkussens gaan uittesten. Hoe kalm de markten nu ook zijn, een ‘Grexit’ kan ook op de langere termijn tot turbulentie leiden.

Een Grexit kent dus weinig fans. Europese leiders willen volgens Verhagen er alles aan doen om Griekenland binnenboord te houden. Maar toch: niet ten koste van alles, benadrukt de econoom. Waar de grens ligt is nu nog onduidelijk. Buigt Tsipras voor de Europese eisen, zullen de Grieken opnieuw naar de stembus moeten of toont de EU zich als eerste compromisgezind tegenover de Grieken? Er zijn veel scenario’s mogelijk. Maar zekerheden? Die zijn er niet.