Een acute aanleiding voor een structurele oplossing

De crisis is een acute aanleiding geweest om structurele maatregelen te nemen die op lange termijn effect hebben. In 2025 zal Nederland terugkijken en constateren dat de maatregelen weliswaar geleidelijk zijn ingevoerd, maar toch een groot en blijvend effect hebben. Op de overheidsfinanciën én op de economie. "Door de hervormingen kunnen de belastingen en premies namelijk omlaag," aldus Marieke Blom, hoofdeconoom ING Nederland. Blom: "Werken gaat hierdoor meer lonen. Dit bevordert zowel de Nederlandse concurrentiepositie als het netto inkomen van Nederlandse werknemers."

Het leven verandert door de hervormingen

Ouderen met een hoger inkomen worden financieel het meest geraakt door de hervormingen: zij kunnen te maken krijgen met hogere eigen bijdragen in de zorg, minder hypotheekrenteaftrek en een eventuele lagere vergoeding bij ontslag. Voor de lagere inkomensgroepen zal de verschuiving van risico’s gevolgen hebben van een andere aard: met hun relatief kortere gemiddelde levensverwachting vormt twee jaar minder pensioen een grotere ingreep in hun leven. Ook maken lagere inkomens meer gebruik van de huidige verzorgingshuizen, waar zij straks geen recht meer hebben op verblijf.

Langer werken, korter pensioen

De pensioenleeftijd wordt gekoppeld aan de levensverwachting. Wie met pensioen gaat, leeft na 2021 gemiddeld nog 18 jaar en drie maanden. Dat was veel langer: zo’n 20 jaar voor iemand die dit jaar met pensioen gaat. Zonder deze verandering zouden mensen minder jaren sparen en meer jaren een uitkering ontvangen. Per uitkeringsjaar zou er dan veel minder geld beschikbaar zijn. Door de verhoging van de AOW-leeftijd ontvangen in 2025 meer dan 500.000 mensen van 65 en 66 geen AOW-uitkering.

Zorg - in eigen kring of uit eigen portemonnee

Wie zorg ontvangt – thuis of in een instelling – gaat daar meer aan meebetalen. Iemand die een groter vermogen heeft, betaalt een hogere eigen bijdrage. Huishoudelijke hulp wordt voor een veel kleiner deel vergoed. Mensen moeten die dus of zelf betalen, of in hun omgeving iemand vinden die te hulp kan schieten. Zorg in een instelling wordt bovendien minder vanzelfsprekend voor mensen die ‘lichtere’ zorg nodig hebben. Ongeveer dertig procent van de ouderen die nu in een instelling voor verpleging en verzorging zitten zou onder de nieuwe regels nog thuis wonen. In 2025 zal het gaan ongeveer 100.000 mensen.

Minder vergoeding bij ontslag en werkloosheid

De maximale ontslagvergoeding wordt lager en bovendien direct belast. In 2025 zullen ongeveer 50.000 mensen een veel lagere ontslagvergoeding ontvangen dan ze zouden hebben ontvangen onder het oude regime. De vergoeding geldt voortaan wel voor iedereen die wordt ontslagen. Mensen met een lager inkomen krijgen daardoor vaker een ontslagvergoeding dan nu. De maximale WW-duur wordt ingekort van 38 naar 24 maanden. Na zes maanden WW moeten uitkeringsontvangers bovendien iedere baan accepteren, ook wanneer deze onder het opleidingsniveau ligt of buiten het eigen interessegebied valt. "De kans op ontslag wordt met name voor ouderen met een hoger inkomen groter, terwijl hun financiële vangnet tegelijk fors afneemt," aldus Blom.

Zowel huur- als koopmarkt hervormd

Meer dan 2 miljoen huurders hebben tot twee keer toe met een extra huurverhoging te maken gekregen, afhankelijk van het inkomen. Huizenbezitters met een inkomen boven de 52.000 euro per jaar kunnen de rente uiteindelijk aftrekken tegen 38%, waar dat 52% was. De netto rentelast die zij per maand betalen neemt daardoor toe. Kopers moeten zelf ook meer geld inleggen bij de aankoop van een woning. Per saldo zijn de maandlasten van een koopwoning hoger. Als compensatie voor hogere inkomens gaat het belastingtarief op hun inkomen omlaag. Huurders betalen per persoon zo’n 225 euro extra per jaar, kopers met een hoog inkomen betalen in 2025 per persoon zo’n 600 euro per jaar meer.

Consumenten bereiden zich niet financieel voor

Consumenten zien verandering aankomen, maar 82% zet geen extra geld opzij. Opvallend genoeg verwacht de meerderheid (63%) dat vooral de lagere inkomens geraakt worden door het beleid. Het zijn juist vaker de hogere inkomens die de gevolgen financieel opvangen.

Bron: ING Economisch Bureau

Disclaimer
De informatie in dit document is uitsluitend opgesteld ter informatie en is geen aanbod noch een uitnodiging om effecten of een beleggingsinstrument te kopen of verkopen of om deel te nemen in een handelsstrategie. Beleggers zouden zelf advies moeten vragen indien ze twijfelen over de geschiktheid van een belegging. Hoewel de inhoud van dit document met de meeste zorg is samengesteld en gebaseerd is op betrouwbare informatiebronnen, wordt er geen enkele uitdrukkelijke of impliciete garantie of verklaring gegeven omtrent de juistheid of volledigheid van de informatie. De informatie en mogelijke aanbevelingen in dit document kunnen zonder voorafgaande kennisgeving worden gewijzigd. ING Asset Management B.V., noch enig andere vennootschap of onderdeel dat behoort tot de NN Group dan wel de ING Groep, noch een van haar functionarissen, haar directeuren of werknemers aanvaarden enige aansprakelijkheid of verantwoordelijkheid met betrekking tot de hierin opgenomen informatie of mogelijke aanbevelingen. Het is niet toegestaan dit document te vermenigvuldigen, door te sturen, te distribueren, te verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, zonder de voorafgaande uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming. De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Op deze disclaimer is Nederlands recht van toepassing.